استونی می‌خواهد از قاضی هوش مصنوعی در دادگاه‌های خود استفاده کند

دولت معمولا جای مناسبی برای به‌کارگیری نوآوری‌های حوزه‌ی فناوری اطلاعات یا فناوری‌های جدید دیگر، مانند هوش مصنوعی نیست. بااین‌حال، اوت ولزبرگ اینطور فکر نمی‌کند. ولزبرگ ۲۸ ساله، بالاترین مقام حوزه‌ی فناوری اطلاعات استونی می‌خواهد این کشور کوچک حوزه‌ی دریای بالتیک از هوش مصنوعی و یادگیری ماشینی برای خدمات‌رسانی به ۱.۳ میلیون شهروند خود استفاده کند.  

ولزبرگ پایان‌نامه‌ی دکترای خود را در دانشگاه اومئو سوئد درباره‌ی استفاده از اینترنت اشیاء (IoT) و داده‌های حسگری در خدمات دولتی نوشته است. وی می‌گوید:

می‌خواهیم دولت تاحدممکن به این فناوری‌های نوین تکیه داشته باشد.

دولت استونی تابستان سال گذشته ولزبرگ را استخدام کرد تا پروژه‌ی جدید هوش مصنوعی را در وزارتخانه‌های مختلف این کشور راه‌اندازی کند.

ولزبرگ از اهمیت به‌کارگیری هوش مصنوعی به‌خوبی آگاه است. او دراین‌باره می‌گوید:

برخی نگران‌ این موضوع هستند که کاهش شمار کارکنان موجب افت کیفیت خدمات شود؛ اما هوش مصنوعی به ما کمک خواهد کرد.

حدود ۲۲ درصد از مردم کشور استونی برای دولت کار می‌کنند. این میزان با میانگین کشورهای اروپایی برابر است؛ اما از ایالات متحده‌ی آمریکا بیشتر است. قبل از استخدام ولزبرگ، سیم سیکوت، مدیر ارشد فناوری اطلاعات استونی بود که از سال ۲۰۱۷، آزمایش چندین پروژه مبتنی بر هوش مصنوعی در سازمان‌های دولتی را شروع کرد. ولزبرگ می‌گوید استونی از هوش مصنوعی و یادگیری ماشین برای ۱۳ سازمان مختلف استفاده کرده که در آن، الگوریتم‌ها جایگزین کارمندان دولت شدند.

اوت ولزبرگ، بالاترین مقام حوزه‌ی فناوری اطلاعات استونی، می‌خواهد این کشور از هوش مصنوعی و یادگیری ماشینی برای خدمات‌رسانی به ۱.۳ میلیون شهروند خود استفاده کند

به‌عنوان مثال، ازآنجاکه کشاورزان استونیایی از یارانه‌های دولتی بهره‌مند می‌شوند، بازرسان دولتی وظیفه‌‌ی بازرسی از مزارع علوفه را انجام نمی‌دهند؛ بلکه تصاویر ماهواره‌ای آژانس فضایی اروپا که هر هفته از ماه‌های مِی (اردیبهشت) تا اکتبر (مهر) ثبت می‌شوند، به الگوریتم یادگیری عمیقی خورانده می‌شوند که در رصدخانه‌ی تارتو استونی توسعه پیدا کرده‌اند. درنهایت، تصاویر ماهواره‌ای با نقشه‌ی مزارع مقایسه می‌شود تا با تأیید برداشت علوفه، کشاورزان از یارانه‌های دولتی برخوردار شوند.

الگوریتم تمامی پیکسل‌های هر تصویر را بررسی می‌کند تا از برداشت محصولات مطمئن شود. چرای دام‌ها یا برداشت جزئی نیز به‌وسیله‌ی پردازش تصاویر مشخص می‌شود که در این مواقع، به حضور بازرس روی زمین‌های کشاورزی نیاز است. درهمین‌حال، دو هفته قبل از آخرین مهلت برداشت علوفه، سیستم خودکار ازطریق پیام یا ایمیل به کشاورزان اطلاع‌رسانی می‌کند که شامل لینکی به تصاویر ماهواره‌ای زمین‌هایشان است.

استونی در ۱۳ سازمان هوش مصنوعی را جایگزین کارمندان دولت کرده است

به‌گفته ولزبرگ، این سیستم در سال اول به‌کارگیری خود موجب صرفه‌جویی ۶۵۵,۰۰۰ یورویی شده است؛ زیرا بازرسان از محل‌های کمتری بازدید کردند و درعوض، تمرکز خود را روی سایر اقدامات قانونی گذاشتند.  

در کاربردی دیگری، رزومه‌ی کارگران معلق از کار و اخراجی به سیستم یادگیری ماشین داده می‌شوند تا مهارت‌های آن‌ها را با نیازهای کارفرمایان تطبیق دهد. حدود ۷۲ درصد از کارکنانی که ازطریق این سیستم شغل جدید پیدا کردند، اکنون پس از ۶ ماه هنوز بر سر شغل خود هستند. قبلا سیستم‌های کامپیوتری وظیفه‌ی تطبیق این اطلاعات را برعهده داشتند که بازدهی آن ۵۸ درصدی بود.

شایان ذکر است کودکانی که در استونی متولد می‌شوند، هنگام تولد به‌صورت خودکار در مدارس محلی ثبت‌نام می‌شوند. بدین‌ترتیب، دیگر نیازی نیست والدین برای قراردادن فرزندان خود در فهرست انتظار نام‌نویسی یا خود به مدیران مدارس مراجعه کنند. درواقع، اسناد بیمارستان‌ها به‌صورت خودکار با مدارس محلی به‌اشتراک گذاشته می‌شود. بااین‌حال، این سیستم نیاز چندان مبرمی به هوش مصنوعی ندارد؛ ولی به‌خوبی نمایانگر گسترش خدمات خودکار است.

در جاه‌طلبانه‌ترین پروژه تا‌به‌امروز، وزارت دادگستری استونی ژوئیه‌ی سال گذشته (تیر۱۳۹۷) از ولزبرگ و همکارانش درخواست کرد الگوریتم قضاوت مبتنی بر هوش مصنوعی طراحی کنند تا بتواند به پرونده‌ها و ادعاهای کوچک کمتر از ۷,۰۰۰ یورو رسیدگی و احکام لازم را صادر کند. مقام‌ها امیدوارند این سیستم بتواند با حل پرونده‌های عقب‌افتاده، از فشار کاری قاضیان و کارکنان دادگستری بکاهد.

این پروژه هنوز در مراحل اولیه قرار دارد و احتمالا در ادامه‌ی سال جاری، به‌صورت آزمایشی با تمرکز روی اختلافات قراردادی شروع‌به‌کار می‌کند. روی کاغذ، دو طرف پرونده و اسناد و اطلاعات مرتبط را بارگذاری می‌کنند و هوش مصنوعی تصمیم‌‌های لازم را می‌گیرد که قضات دادگستری امکان تجدیدنظر در آن را خواهند داشت.

هنوز بسیاری از جزئیات این پروژه مشخص نشدند. ولزبرگ می‌گوید سیستم پس از بازخوردهای لازم وکلا و قضات اصلاح می‌شود. با تمام این‌ها، با وجود پروژه‌ی دولت استونی این اولین‌باری نیست که هوش مصنوعی و قانون باهم ترکیب می‌شود؛ هرچند ممکن است اولین‌باری باشد که الگوریتم قدرت تصمیم‌گیری دارد. در برخی از استان‌های آمریکا، الگوریتم‌های هوش مصنوعی برای صدور احکام مجازات بزهکاران استفاده شده‌اند. همچنین، اپلیکیشن هوش مصنوعی DoNotPay که اساسا وکیل هوش مصنوعی است، در ۲۱ ماه اخیر، ۱۶۰,۰۰۰ قبض جریمه‌ی مربوط‌به پارکینگ در لندن و نیویورک را به ارزش ۴ میلیون دلار باطل کرده است.